Η υιοθέτηση των ηλεκτρικών οχημάτων στην Ευρώπη βαδίζει με δύο ταχύτητες, αποτυπώνοντας τις ανισότητες τόσο γεωγραφικά όσο και κοινωνικά. Ενώ οι πωλήσεις ηλεκτρικών αυτοκινήτων αυξάνονται σε χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία –όπου το 2024 αντιστοιχούσαν στο 17% και 14% των συνολικών ταξινομήσεων νέων οχημάτων αντίστοιχα–, άλλα κράτη της ηπείρου παραμένουν πολύ πίσω.
Στην Πολωνία και τη Σλοβακία, για παράδειγμα, η διείσδυση των ηλεκτρικών δεν ξεπερνά το 3%, ενώ σε Ιταλία, Τσεχία, Ισπανία και Ελλάδα τα ποσοστά κυμαίνονται μεταξύ 4% και 6%.
Διαβάστε Επίσης
Αυτές οι διαφορές δεν είναι τυχαίες. Η ηλεκτροκίνηση, όπως αναφέρει και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Μεταφορών και Περιβάλλοντος, μέχρι σήμερα έχει εξυπηρετήσει πρωτίστως εταιρείες και άτομα με υψηλό εισόδημα.
Η τιμή των ηλεκτρικών αυτοκινήτων –η οποία κυμαίνεται σήμερα στα 40.000-45.000 ευρώ κατά μέσο όρο– παραμένει απαγορευτική για μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Ακόμη και οι κρατικές επιδοτήσεις που έχουν θεσπιστεί για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης έχουν, σε πολλές περιπτώσεις, ευνοήσει περισσότερο τους οικονομικά εύρωστους.
Ένα άλλο εμπόδιο είναι η γήρανση των οχημάτων και των υποδομών. Η αυξανόμενη διάρκεια ζωής των συμβατικών αυτοκινήτων οδηγεί πολλούς ιδιοκτήτες να καθυστερούν την αντικατάστασή τους, ενώ μεγάλο μέρος των ευρωπαϊκών χώρων στάθμευσης –όπως το 47% στην Ισπανία– είναι άνω των 15 ετών και δεν διαθέτουν τις απαραίτητες υποδομές φόρτισης.
Παρά τις δυσκολίες, υπάρχουν ενδείξεις αλλαγής. Από το 2025, οι αυτοκινητοβιομηχανίες φαίνεται να στρέφονται στην παραγωγή πιο προσιτών ηλεκτρικών μοντέλων. Οχήματα όπως το νέο Renault 5, το Citroen E-C3, το Fiat Grande Panda και το Hyundai Inster έρχονται να καλύψουν το κενό στην αγορά των πιο οικονομικών επιλογών.
Αυτή η στρατηγική έχει στόχο να προσεγγίσει τους καταναλωτές μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος, πολλοί εκ των οποίων σήμερα στρέφονται αποκλειστικά σε μεταχειρισμένα αυτοκίνητα.
Παράλληλα, ο ρόλος των εταιρικών στόλων αναμένεται να αποδειχθεί καθοριστικός τα επόμενα χρόνια. Καθώς τα ηλεκτρικά οχήματα που χρησιμοποιούνται σήμερα από επιχειρήσεις και οργανισμούς θα αρχίσουν να πωλούνται ως μεταχειρισμένα, θα ανοίξει ο δρόμος για μεγαλύτερη πρόσβαση και στις λιγότερο ευνοημένες κοινωνικές ομάδες.
Το μέλλον της ηλεκτροκίνησης στην Ευρώπη εξαρτάται, τελικά, από τη δυνατότητα να γίνει αυτή η μετάβαση καθολική και κοινωνικά δίκαιη. Η μείωση του κόστους των μπαταριών, η επέκταση των υποδομών φόρτισης και η αναδιαμόρφωση των επιδοτήσεων προς όφελος των χαμηλότερων εισοδημάτων είναι τα βασικά στοιχεία για μια πιο ισότιμη πράσινη μετάβαση. Διότι η ηλεκτροκίνηση δεν μπορεί να είναι πολυτέλεια για λίγους, αλλά ανάγκη και δικαίωμα για όλους.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
