Από τα μέσα της δεκαετίας του 1960, το "πιστεύω" της Porsche όσον αφορά την ανάπτυξη ήταν ότι ο ελαφρύς σχεδιασμός είναι το παν. Ένα όχημα που έφερε τον ελαφρύ σχεδιασμό σε ένα νέο επίπεδο ήταν το Porsche 908/03 Spyder που κατασκευάστηκε το 1970 και προκάλεσε μεγάλη αίσθηση σε δύο διάσημους αγώνες: τον Targa Florio στη Σικελία και τον αγώνα 1.000 χιλιομέτρων στο Nürburgring Nordschleife.
Μια ματιά στο εσωτερικό του cockpit κάτω από τον ανεμοθραύστη αποκαλύπτει την απόλυτη προσοχή στη λεπτομέρεια: οι λεπτοδουλεμένοι σωλήνες του σασί, το τιμόνι, το στροφόμετρο, το κέλυφος του καθίσματος και τα πεντάλ.
Ελαφριά υλικά όπως πλεξιγκλάς, αλουμίνιο, πλαστικό και λίγο δέρμα έχουν χρησιμοποιηθεί παντού. Και ξύλο, με τη μορφή μιας μπίλιας από μαόνι στην κορυφή του λεβιέ ταχυτήτων.
Μόνο 24 γραμμάρια
"Η μπίλια του κιβωτίου ταχυτήτων του αυτοκινήτου είχε όγκο περίπου 33,5 κυβικά εκατοστά", εξηγεί ο 92χρονος Peter Falk, ο οποίος ήταν υπεύθυνος για την προώθηση και την ανάπτυξη του μηχανοκίνητου αθλητισμού στην Porsche τη δεκαετία του 1960.
Το υλικό επιλέχθηκε με βάση το ειδικό βάρος του. Το αλουμίνιο (2,7 g/cm³), το μαγνήσιο (1,8 g/cm³) και το πλαστικό (1,4 g/cm³) είναι πολύ βαρύτερα από το μαόνι, που έχει βάρος περίπου 0,7 g/cm³. Η ειδική δομή του ξύλου το καθιστά επίσης ένα μοναδικό υλικό. Ενώ η ίδια μπίλια για τον λεβιέ ταχυτήτων από αλουμίνιο θα ζύγιζε 90 γραμμάρια, η μπίλια από μαόνι του 908/03 ζυγίζει μόνο 24 γραμμάρια, κάτι που αντιπροσωπεύει μείωση βάρους σχεδόν 70%.
"Ο Ferdinand Piëch ήταν υπεύθυνος για αυτό, φυσικά", εξηγεί ο Peter Falk. "Εισήγαγε αμέτρητα μέτρα ελαφριάς κατασκευής". Ο Piëch εντάχθηκε στην εταιρεία το 1963 και διορίστηκε επικεφαλής της ανάπτυξης το 1965. Εκτός από την βελτιστοποιημένη αεροδυναμική, πίστευε επίσης ακράδαντα στην αποτελεσματικότητα του ελαφρού σχεδιασμού, ο οποίος πάντα αποτελούσε τεράστια πρόκληση για τους ανθρώπους της Porsche.
Ένας εξακύλινδρος κινητήρας αγώνων με αύξηση της απόδοσης κατά 80 PS και μείωση του βάρους κατά περίπου 50 κιλά; Ένας διακόπτης ανάφλεξης με μείωση βάρους 14 γραμμαρίων; Είναι απολύτως απαραίτητο το καπάκι του κουτιού ασφαλειών; Ανεξάρτητα από το όχημα που παρουσίασε ο Ferdinand Piëch για έγκριση, κάθε γραμμάριο μετρούσε. Το ίδιο ίσχυε και για το 908/03, το οποίο ονόμασε "Weasel" (νυφίτσα) λόγω του μικρού βάρους και της ευελιξίας του. Το μαόνι στην μπίλια του κιβωτίου ταχυτήτων είναι το τέλειο παράδειγμα της φιλοσοφίας ελαφρού βάρους εκείνης της εποχής.
Εξαιρετικά ελαφρύς σχεδιασμός και για οχήματα μεγάλων αποστάσεων
Η ξύλινη μπίλια ήταν παρούσα στο cockpit πολλών αγωνιστικών αυτοκινήτων μέχρι το 1971. Με την κατάργηση του ελάχιστου βάρους στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ανωμάλου Δρόμου το 1967, τα πράγματα άρχισαν να ζεσταίνονται στον τομέα του ελαφρού σχεδιασμού. Οι σχεδιαστές του 908/03 αντιμετώπισαν μια μοναδική πρόκληση: να εφαρμόσουν τον εξαιρετικά ελαφρύ σχεδιασμό των αυτοκινήτων αναβάσεων στα οχήματα μεγάλων αποστάσεων.
Με έναν κινητήρα τριών λίτρων και οκτώ κυλίνδρων, το 908/03 Spyder βάρους 545 κιλών και ισχύος 257 kW (350 PS) συμμετείχε στον αγώνα Targa Florio του 1970 –και κέρδισε. Το ευκίνητο αυτοκίνητο γνώρισε ξανά επιτυχία στο Nürburgring, εν μέρει χάρη στο μαόνι κουμπί, το οποίο αποτελεί ένα κοινό στοιχείο στην ιστορία της Porsche και εμφανίζεται πάντα σε εφαρμογές όπου κάθε γραμμάριο μετράει.
Η φιλοσοφία του μικρού βάρους συνεχίζει να ισχύει μέχρι σήμερα, ακόμη και εκτός των αγώνων. Και ξανά και ξανά, η Porsche τοποθετεί μια ξύλινη μπίλια στην –τώρα από ξύλο καρυδιάς– πάνω από το λεβιέ ταχυτήτων του χειροκίνητου κιβωτίου ταχυτήτων ως χαρακτηριστικό στοιχείο.
Πάρτε, για παράδειγμα, το Carrera GT, το σούπερ σπορ αυτοκίνητο με κινητήρα στο κέντρο από το 2002, ή το τρέχον 911 Carrera T (992), το οποίο συνδυάζει ελαφρύ σχεδιασμό και σασί εστιασμένο στην απόδοση με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων για να δημιουργήσει μια εξαιρετικά συναισθηματική οδηγική εμπειρία.
Κείμενο: Wilfried Müller/ Porsche Magazine
Aπόδοση: Γιάννης Τσάκαλος
Photos: Sarah Fürbringer/Porsche Magazine
