Ένας από τους μεγαλύτερους και πιο ύπουλους κινδύνους της σύγχρονης οδήγησης είναι η απόσπαση προσοχής. Δεν είναι τυχαίο πως, σύμφωνα με έρευνα της Wakefield Research, παγκοσμίως σημειώνονται πάνω από 2,5 εκατομμύρια τροχαία ατυχήματα ετησίως εξαιτίας της απροσεξίας πίσω από το τιμόνι, με χιλιάδες από αυτά να καταλήγουν θανατηφόρα.
Το αμερικανικό site "carsurance", το οποίο ειδικεύεται στις συγκρίσεις ασφαλειών αυτοκινήτων, εκτιμά πως κάθε μέρα περίπου 1.000 άνθρωποι τραυματίζονται εξαιτίας της ίδιας αιτίας.
Τα στοιχεία που δίνουν στη δημοσιότητα τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων στις ΗΠΑ είναι ακόμη πιο ανησυχητικά: οκτώ άνθρωποι την ημέρα χάνουν τη ζωή τους επειδή κάποιος οδηγός αφαιρέθηκε. Και το κρίσιμο σημείο εδώ είναι πως αρκούν μόλις τρία δευτερόλεπτα απροσεξίας για να προκληθεί ένα ατύχημα. Σε τόσο μικρό διάστημα, ένα αυτοκίνητο που κινείται με 50 χλμ/ώρα μπορεί να διανύσει πάνω από 40 μέτρα – απόσταση ικανή να κάνει τη διαφορά ανάμεσα σε μια απλή αναστάτωση και μια τραγωδία.
Ακόμα πιο τρομακτικά είναι τα στατιστικά που αφορούν συγκεκριμένες ενέργειες οδηγών: η προσπάθεια να πιάσει κάποιος ένα αντικείμενο ενώ οδηγεί, αυξάνει οκταπλάσια την πιθανότητα εμπλοκής σε ατύχημα. Αν στείλει μήνυμα από το κινητό του, η επικινδυνότητα αυξάνεται έξι φορές, σε σχέση με την περίπτωση που θα οδηγούσε έχοντας καταναλώσει αλκοόλ!
Οι Έλληνες πρωταθλητές στη χρήση κινητού – Τι δείχνει το Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο
Δυστυχώς, η Ελλάδα δεν βρίσκεται σε καλή θέση όσον αφορά τις καλές οδηγικές συνήθειες. Σύμφωνα με το 15ο Ευρωπαϊκό Βαρόμετρο για την Υπεύθυνη Οδήγηση που πραγματοποιήθηκε το 2024, οι Έλληνες οδηγοί βρίσκονται στην πρώτη θέση μεταξύ των 11 χωρών που συμμετείχαν, όσον αφορά τη χρήση κινητού κατά την οδήγηση.
Πιο συγκεκριμένα:
Το 81% παραδέχεται πως χρησιμοποιεί κινητό ή GPS την ώρα που οδηγεί.
Το 72% μιλάει στο τηλέφωνο κατά την οδήγηση.
Το 55% χρησιμοποιεί hands-free ή bluetooth.
Το 47% ρυθμίζει το GPS του όσο οδηγεί.
Το 12% φτάνει στο σημείο να παρακολουθεί ταινίες ή βίντεο ενώ βρίσκεται πίσω από το τιμόνι.
Παρά το γεγονός πως η απόσπαση προσοχής αναγνωρίζεται από το 51% των οδηγών ως η κυριότερη αιτία ατυχημάτων, στην Ελλάδα προηγείται η υπερβολική ταχύτητα, η οποία ευθύνεται σύμφωνα με τους ίδιους για το 59% των τροχαίων δυστυχημάτων. Η απροσεξία έρχεται στη δεύτερη θέση με 53%, ενώ ακολουθούν η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ (42%) και η κόπωση ή υπνηλία (3%).
Διεθνείς πρωτοβουλίες και αυστηροί νόμοι
Στις ΗΠΑ, και συγκεκριμένα στην Πενσυλβάνια, ετοιμάζεται να τεθεί σε εφαρμογή νέος νόμος που απαγορεύει τη χρήση κινητών ή οποιασδήποτε άλλης συσκευής ενώ ο οδηγός βρίσκεται σε αυτοκινητόδρομο. Το αξιοσημείωτο είναι ότι η απαγόρευση ισχύει ακόμη και αν το όχημα είναι ακινητοποιημένο, π.χ. σε μποτιλιάρισμα ή κόκκινο φανάρι. Επιτρέπονται μόνο τα συστήματα hands-free.
Στον Καναδά, η αστυνομία της πόλης Kingston εφαρμόζει πιο καινοτόμες – αλλά και αμφιλεγόμενες – τακτικές. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιεί drones πάνω από μεγάλες διασταυρώσεις για να εντοπίζει παραβάτες που χρησιμοποιούν κινητό την ώρα της οδήγησης.
Ο νέος ΚΟΚ στην Ελλάδα – Πιο αυστηρός από ποτέ
Στην Ελλάδα, ο ανανεωμένος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας προβλέπει ιδιαίτερα αυστηρές ποινές για τους οδηγούς που χρησιμοποιούν κινητό στο χέρι ενώ οδηγούν:
Πρώτη παράβαση: Πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 30 ημέρες.
Δεύτερη φορά: Πρόστιμο 1.000 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 6 μήνες.
Τρίτη υποτροπή: Πρόστιμο 2.000 ευρώ και αφαίρεση διπλώματος για 1 χρόνο.
Το νέο πλαίσιο έχει στόχο όχι απλώς να αποτρέψει, αλλά να επαναδιαπαιδαγωγήσει τους οδηγούς, δείχνοντάς τους με σαφή τρόπο ότι η ασφάλεια στο δρόμο είναι μη διαπραγματεύσιμη.
