Λίγες εφευρέσεις στην ιστορία έχουν επηρεάσει τόσο βαθιά την ανθρώπινη ζωή τόσο πολύ όσο το αυτοκίνητο- έχει συνδέσει τους ανθρώπους, έχει πρωτοπορήσει στην τεχνολογία και έχει προκαλέσει πολιτιστικές, βιομηχανικές και περιβαλλοντικές αλλαγές.
Και καθώς τα αυτοκίνητα μεταμορφώθηκαν με την πάροδο των χρόνων, το ίδιο συνέβη και με τις καινοτομίες και τους νόμους της αυτοκινητοβιομηχανίας που σήμερα θεωρούμε δεδομένους.
Διαβάστε για τις τρεις εφευρέσεις και τον έναν νόμο που άλλαξαν την οδήγηση προς το καλύτερο.
1. Ο καθρέφτης οπισθοπορείας
Στις αρχές του 20ού αιώνα, τα αυτοκίνητα διέθεταν ελάχιστα ή καθόλου χαρακτηριστικά ασφαλείας. Αν και ο Elmer Berger - ένας ηλεκτρολόγος μηχανικός από το Μιζούρι - πιστώνεται με την εφεύρεση του καθρέφτη οπισθοπορείας, δεν το έκανε αυτός.
Το 1921 τον κατοχύρωσε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και τον κατασκεύασε, αλλά οι καθρέφτες οπισθοπορείας υπήρχαν σε πρόχειρη μορφή για πάνω από μια δεκαετία.
Η πρώτη καταγεγραμμένη χρήση καθρέφτη οπισθοπορείας ήταν όταν ο αγωνιζόμενος Ray Harroun κέρδισε το Indianapolis 500 το 1911.
Αντί να έχει έναν συγκυβερνήτη στη θέση του συνοδηγού ως ένα ζευγάρι μάτια που κοιτάζουν προς τα πίσω, ο Harroun χρησιμοποίησε έναν καθρέφτη οπισθοπορείας και ήταν πολύ πιο ελαφρύς - συμβάλλοντας σε μεγάλο βαθμό στη νίκη.
Όμως, στην πραγματικότητα, η πρώτη καταγεγραμμένη αναφορά σε καθρέφτη οπισθοπορείας έγινε από το "ταχύτερο κορίτσι στον κόσμο" και την πρώτη Βρετανίδα οδηγό αγώνων Dorothy Levitt το 1909.
Woman of the Day Dorothy Levitt born OTD 1882 London, the first woman racing driver. She also held water and land world speed records, invented the rearview mirror, taught Queen Alexandra to drive, and advised lone women drivers to carry a gun. "I never think of the danger. That… pic.twitter.com/vFq27qutSc
— The Attagirls (@TheAttagirls) January 5, 2024
Η Levitt ήταν η κάτοχος του πρώτου παγκόσμιου ρεκόρ ταχύτητας στο νερό και του παγκόσμιου ρεκόρ ταχύτητας γυναικών στην ξηρά.
Στο βιβλίο της The Woman and the Car: A Chatty Little Handbook for all Women Who Motor or Who Want to Motor, η Dorothy συμβουλεύει τις γυναίκες να παίρνουν μαζί τους έναν καθρέφτη: "Ο καθρέφτης θα πρέπει να είναι αρκετά μεγάλος για να είναι πραγματικά χρήσιμος, και είναι καλύτερο να υπάρχει ένας με χερούλι.
Λίγο πριν ξεκινήσετε, βγάλτε το ποτήρι από το μικρό συρτάρι και βάλτε το στη μικρή τσέπη με το πτερύγιο του αυτοκινήτου.
'Θα σας φανεί χρήσιμο να το έχετε πρόχειρο, όχι μόνο για προσωπική χρήση, αλλά και για να το κρατάτε περιστασιακά για να βλέπετε τι υπάρχει πίσω σας".
Μια άλλη από τις προτάσεις της -να φέρει μαζί με τον καθρέφτη ένα περίστροφο για προσωπική προστασία- δεν έπιασε τόπο, ευτυχώς.
2. Ζώνες ασφαλείας
Οι ζώνες ασφαλείας σώζουν πολλές ζωές κάθε χρόνο. Αλλά αυτή η ευρεία αποδοχή στην χρήση του δεν ίσχυε πάντα, και χρειάστηκε χρόνος για να εισαχθεί η υποχρεωτική χρήση ζώνης ασφαλείας στο νόμο.
Ήδη από τη δεκαετία του 1930 οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν ζώνες αγκίστρου και στη συνέχεια ζώνες δύο σημείων για να είναι ασφαλείς κατά την οδήγηση.
Στη συνέχεια, το 1959, η Volvo εισήγαγε μια ζώνη τριών σημείων (τη ζώνη ασφαλείας που γνωρίζουμε σήμερα) στα μπροστινά καθίσματα των μοντέλων Amazon και PV 544 ως στάνταρ στη Σουηδία.
Αυτό όμως δεν σήμαινε ότι οι ζώνες ασφαλείας ήταν δημοφιλείς - πολλοί άνθρωποι και φορείς ήταν υπέρ της πειθούς παρά του καταναγκασμού.
Π.χ. το 1973, η RAC υποστήριξε την εθελοντική πειθώ αντί της επιβολής, λέγοντας ότι "δεν έχει φτάσει ακόμη η ώρα για την εξέταση ενός τόσο δραστικού μέτρου" και ότι "θα είχε ανεπιθύμητες επιπτώσεις στις σχέσεις μεταξύ αστυνομίας και κοινού".
Στις μέρες μας πια οι περισσότεροι φορούν ζώνη χωρίς δισταγμό και οι ζώνες ασφαλείας πιστώνονται με τη μείωση του κινδύνου θανάτου κατά 50%. Πάντως -στην Ελλάδα τουλάχιστον- οι πίσω επιβάτες ακόμα νομίζουν ότι μπορούν να αδιαφορήσουν για την δύναμη της ορμής και είναι σύνηθες να μην φορούν ζώνη.
3. Απαγόρευση της οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ και εισαγωγή αλκοτέστ
Μια πολύ μεγάλη πληγή στην Ελλάδα η οδήγηση υπό την επήρρεια αλκοόλ. Δεν είναι τυχαίο ότι σε πρόσφατη έρευνα αποδείχθηκε ότι σχεδόν οι μισοί Έλληνες έχουν οδηγήσει μεθυσμένοι.
Η χώρα μας καθυστέρησε υπερβολικά να απαγορεύσει την οδήγηση από μεθυσμένους και είναι ενδεικτικό ότι ενώ στην Μεγάλη Βρετανία είχε απαγορευτεί από το 1967, η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ απαγορεύτηκε στην Ελλάδα με την εισαγωγή του νόμου 2094/1992.
Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία το όριο για να θεωρείται κάποιος οδηγός υπό την επήρεια μέθης βρίσκεται στα 0,50 γρ/λτ σε περίπτωση αιμοληψίας ή 0,25 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εισπνεόμενου αέρα.
Σύμφωνα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ με συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα από 0,50 γρ/λτ έως 0,80 γρ/λτ μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή από 0,25 έως 0,40 χιλιοστά του γραμμαρίου ανά λίτρο εισπνεόμενου αέρα, έχει πρόστιμο 200 ευρώ, ακινητοποίηση του οχήματος και 5 βαθμούς ποινής.
Όταν η συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα είναι άνω του 0,80 γρ/λτ και μέχρι 1,10 γρ/λτ, μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,40 έως 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εισπνεόμενου αέρα, το πρόστιμο ανέρχεται στα 700 ευρώ, ακινητοποίηση του οχήματος, αφαίρεση άδειας οδήγησης για 90 μέρες και 9 βαθμούς ποινής.
Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ με συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα άνω του 1,10 γρ/λτ μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εισπνεόμενου αέρα, έχει πρόστιμο 1.200 ευρώ, φυλάκιση 2 μηνών και αφαίρεση άδειας οδήγησης και πινακίδων κυκλοφορίας οχήματος για 6 μήνες.
Οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ με συγκέντρωση οινοπνεύματος στο αίμα άνω του 1,10 γρ/λτ μετρούμενη με τη μέθοδο της αιμοληψίας ή άνω των 0,60 χιλιοστών του γραμμαρίου ανά λίτρο εισπνεόμενου αέρα σε περίπτωση που ο οδηγός εντοπιστεί από την Τροχαία εντός 2 ετών από την προηγούμενη παράβαση, τότε το νέο πρόστιμο είναι 2.000 ευρώ, φυλάκιση 6 μηνών και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 5 χρόνια και πινακίδων κυκλοφορίας οχήματος έως 6 μήνες.
Ενδεικτικά τα 0,50 γρ/λτ οινοπνεύματος στο αίμα του οδηγού μπορούν να συγκεντρωθούν μετά την κατανάλωση 490 ml μπύρας, 200 ml κρασιού, 60 ml ούζου ή 55 ml ουίσκι ή βότκας.
4. Υαλοκαθαριστήρες παρμπρίζ
Μια ακόμα γυναίκα που η ιδέα της άλλαξε την αυτοκίνηση. Όπως Dorothy Levitt σκέφτηκε τον καθρέφτη, η Mary Anderson είναι η εφευρέτρια του υαλοκαθαριστήρα παρμπρίζ.
Το 1902, η Mary Anderson ταξίδευε στη χιονισμένη Νέα Υόρκη (ως επισκέπτρια), όταν παρατήρησε ότι ο οδηγός του τραμ έπρεπε συνεχώς να βγαίνει για να καθαρίζει το χιόνι από το παρμπρίζ.
Τα κλειστά τραμ ήταν δημοφιλή μέσα μεταφοράς, επειδή προστάτευαν τους επιβάτες και τους οδηγούς από τις καιρικές συνθήκες. Αλλά όταν χιόνιζε ή έβρεχε, οι οδηγοί έπρεπε να βγάζουν το κεφάλι τους έξω από το παράθυρο για να δουν πού πηγαίνουν ή να βγαίνουν για να καθαρίσουν το παρμπρίζ.
Σύμφωνα με τη δισέγγονή της Sara-Scott Wingo, η καθυστέρηση που προκαλούσε το καθάρισμα του παρμπρίζ έκανε την Anderson να σκεφτεί ότι κάποιο αν υπήρχε ένα είδος λεπίδας για να σκουπίζει το χιόνι, ώστε ο οδηγός να μη χρειάζεται να βγαίνει συνεχώς έξω.
Η Anderson έκανε ένα σκίτσο του υαλοκαθαριστήρα του παρμπρίζ, που ελεγχόταν από μια λαβή στο εσωτερικό του αυτοκινήτου.
Έγραψε μια περιγραφή για μια εύκολα αφαιρούμενη συσκευή - "έτσι δεν αφήνει τίποτα να αμαυρώσει τη συνήθη εμφάνιση του αυτοκινήτου κατά τη διάρκεια του καλού καιρού" - και υπέβαλε αίτηση για δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.
Η Άντερσον έλαβε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της τον Νοέμβριο του 1903, μόλις πέντε μήνες αφότου το κατέθεσε. Προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να πείσει τους κατασκευαστές να το κατασκευάσουν.
Το 1922, η Cadillac άρχισε να κάνει τους υαλοκαθαριστήρες στάνταρ εξοπλισμό, αλλά η πατέντα της Anderson είχε λήξει και δεν είδε ποτέ κέρδος από την εφεύρεσή της.
Σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, το 2011, η Άντερσον εισήχθη τελικά στο Πάνθεον της Δόξας των Εφευρετών, επειδή έκανε την οδήγηση ασφαλέστερη και κατέστησε εφικτά τα σημερινά κλειστά, κλιματιζόμενα αυτοκίνητα.
Με πληροφορίες από Daily Mail