Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν καθιερωθεί ως η πράσινη επιλογή του μέλλοντος, αποτελώντας το σύμβολο της μετάβασης σε μια καθαρότερη εποχή μεταφορών. Όμως, πίσω από την απλοϊκή εικόνα ενός αυτοκινήτου χωρίς εξάτμιση, κρύβεται μια πιο περίπλοκη πραγματικότητα.
Μια νέα μελέτη του Διεθνούς Συμβουλίου για τις Καθαρές Μεταφορές (ICCT), που δημοσιεύθηκε στις 9 Ιουλίου, έρχεται να διαταράξει παγιωμένες αντιλήψεις, δείχνοντας πως το κλίμα επηρεάζεται πολύ περισσότερο από ό,τι φαίνεται με την πρώτη ματιά.
Διαβάστε Επίσης
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα αμιγώς ηλεκτρικά αυτοκίνητα (BEV) στην Ευρώπη έχουν πλέον τη δυνατότητα να εκπέμπουν έως και 73% λιγότερους ρύπους CO2 σε σύγκριση με τα αυτοκίνητα που κινούνται με βενζίνη.
Αυτό το αποτέλεσμα, ξεπερνά κατά 24% τις προηγούμενες εκτιμήσεις του 2021 και οφείλεται κατά κύριο λόγο στη ραγδαία αύξηση της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρισμού και στη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των BEV.
Όπως σημειώνει η ερευνήτρια του ICCT, Marta Negri, τα οχήματα αυτά γίνονται "καθαρότερα πιο σύντομα από ό,τι αναμέναμε”.
Σε αντίθεση με τα BEV, τα αυτοκίνητα με κινητήρες εσωτερικής καύσης, ακόμη και τα υβριδικά και τα plug-in υβριδικά, παρουσιάζουν πολύ μικρότερη βελτίωση στον κύκλο ζωής τους.
Οι εκπομπές τους είναι μόνο 20-30% χαμηλότερες από εκείνες των παραδοσιακών βενζινοκίνητων οχημάτων, ενώ σε πραγματικές συνθήκες λειτουργίας, τα plug-in υβριδικά συχνά αποτυγχάνουν να πλησιάσουν τις θεωρητικές επιδόσεις τους, αφού πολλοί οδηγοί δεν φορτίζουν τακτικά τις μπαταρίες τους.
Η αξιολόγηση του κύκλου ζωής ενός οχήματος - από την εξόρυξη πρώτων υλών έως την απόσυρσή του - αποτελεί πλέον τη μόνη αξιόπιστη μέθοδο σύγκρισης των περιβαλλοντικών του επιπτώσεων.
Η μεθοδολογία αυτή δεν περιορίζεται στις εκπομπές καυσαερίων, αλλά περιλαμβάνει και την ενέργεια που απαιτείται για την κατασκευή του, τη συντήρησή του και την τελική του ανακύκλωση. Αν και κάποιοι επικριτές θεωρούν πως η μέθοδος αυτή ενέχει περιθώρια παρερμηνείας, το ICCT επιμένει πως προσφέρει την πληρέστερη δυνατή εικόνα.
Ένα βασικό σημείο της μελέτης αφορά τις εκπομπές από την παραγωγή των μπαταριών. Για τα BEV, το σχετικό "χρέος εκπομπών” φτάνει περίπου στους 3,9 μετρικούς τόνους CO2, γεγονός που συχνά χρησιμοποιείται ως επιχείρημα κατά της βιωσιμότητάς τους.
Ωστόσο, σύμφωνα με το ICCT, αυτό το φορτίο αντισταθμίζεται έπειτα από περίπου 17.000 χλμ. οδήγησης, χάρη στο μηδενικό επίπεδο καυσαερίων τους κατά τη χρήση.
Παράλληλα, επισημαίνεται πως, αν δεν υπολογιστεί η αναμενόμενη αύξηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στο ηλεκτρικό δίκτυο, τότε οι εκπομπές των BEV μπορεί να υπερεκτιμηθούν έως και κατά 64%.
Η μελέτη εκτιμά ότι σήμερα, με βάση το ευρωπαϊκό μίγμα ενέργειας, τα BEV εκπέμπουν περίπου 63 γρ. CO2/χλμ., έναντι 235 γρ./χλμ. για τα βενζινοκίνητα, 188 γρ./χλμ. για τα πλήρως υβριδικά και 163 γρ./χλμ. για τα plug-in υβριδικά.
Πρόκειται για σημαντική διαφορά, που ενδέχεται να διευρυνθεί όσο αυξάνεται η συμμετοχή της ηλιακής και αιολικής ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της Ευρώπης - αναμένεται να φτάσει το 86% έως το 2045.
Διαβάστε Επίσης
Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα κερδίζουν έδαφος και στον τομέα της συντήρησης, λόγω της μηχανικής τους απλότητας.
Οι εκπομπές που σχετίζονται με τη συντήρηση ενός BEV υπολογίζονται σε μόλις 4 γρ./χλμ., ενώ για τα βενζινοκίνητα ανέρχονται στα 6 γρ./χλμ. και για τα diesel στα 7 γρ./χλμ. Το ICCT τονίζει πως οι εκπομπές από την παραγωγή και την ανακύκλωση παραμένουν σε σχετικά παρόμοια επίπεδα για όλους τους τύπους αυτοκινήτων, κυμαινόμενες από 6,5 έως 7,9 μετρικούς τόνους CO2.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον στοιχείο της έρευνας αφορά τα οχήματα κυψελών καυσίμου, τα οποία μπορούν να μειώσουν τις εκπομπές κατά έως και 79%, αλλά μόνο όταν χρησιμοποιούν πράσινο υδρογόνο - κάτι που σήμερα παραμένει περιορισμένο.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μαζί με τον ΟΗΕ, εργάζεται προς την κατεύθυνση της εναρμόνισης των μεθόδων μέτρησης του κύκλου ζωής, με στόχο τη θέσπιση κοινών προτύπων. Από το 2026, οι κατασκευαστές θα μπορούν να δημοσιοποιούν προαιρετικά τις συνολικές εκπομπές των αυτοκινήτων τους βάσει μιας ενοποιημένης μεθοδολογίας.
Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα είναι σαφής: τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όταν αξιολογούνται σε όλο τον κύκλο ζωής τους, αποδεικνύονται μακροπρόθεσμα η πιο αποτελεσματική τεχνολογία για τη μείωση των εκπομπών.
Παρά τις ενστάσεις και τις προκλήσεις που παραμένουν, η μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση φαίνεται πλέον περισσότερο αναγκαία και τεκμηριωμένη από ποτέ.
