Η συζήτηση γύρω από το μέλλον της αυτοκίνησης μοιάζει συχνά με πεδίο μάχης: από τη μια οι υποστηρικτές των φουλ ηλεκτρικών αυτοκίνητων (BEV), από την άλλη όσοι πιστεύουν ότι οι θερμικοί κινητήρες (ICE) έχουν ακόμη πολλά να δώσουν.
Στην πραγματικότητα, η απάντηση δεν είναι τόσο απόλυτη. Η μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση είναι σε εξέλιξη, αλλά (ιδίως στην Ελλάδα) δεν κινείται με την ταχύτητα ή την ομοιομορφία που προβλέφθηκε πριν λίγα χρόνια. Ακολουθούν δέκα σημεία που φωτίζουν αν -και πότε- τα ηλεκτρικά θα εκτοπίσουν τα θερμικά.
1. Οι κυβερνητικές δεσμεύσεις αμφιταλαντεύονται
Από το 2020 και μετά πολλές χώρες ανακοίνωσαν χρονοδιαγράμματα απαγόρευσης των νέων θερμικών, με πιο χαρακτηριστική την Ε.Ε. που μίλησε για το 2035. Τα τελευταία δύο χρόνια όμως παρατηρείται σαφής αναδίπλωση: αρκετές κυβερνήσεις αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο παράτασης ή εξαίρεσης. Αυτό δείχνει ότι το χρονοδιάγραμμα δεν είναι "κλειδωμένο" και άρα η εξαφάνιση των ICE δεν είναι τόσο κοντά όσο λεγόταν.
Συμβαίνουν πολλά και ταυτόχρονα: π.χ. από την μία βγαίνει ηλεκτροκινητήρας 12,7 κιλών που αποδίδει 1.007 ίππους και από την άλλη η Audi ετοίμασε νέο V6 diesel κινητήρα.
2. Το κόστος των ηλεκτρικών πέφτει αλλά όχι τόσο γρήγορα όσο αναμενόταν
Η υπόσχεση ήταν ότι οι μπαταρίες θα φθηνύνουν δραματικά, ρίχνοντας τις τιμές των EV. Έγινε ένα μέρος, αλλά όχι σε σημείο που να φέρει πραγματική ισοτιμία τιμής με τα αντίστοιχα θερμικά σε όλες τις κατηγορίες. Ο καταναλωτής παραμένει διστακτικός, ειδικά σε χώρες χωρίς γενναίες επιδοτήσεις. Και χωρίς μαζική υιοθέτηση, δεν μπορεί να εξαφανιστεί η προηγούμενη τεχνολογία.
Πάντως πριν από 4 χρόνια το πιο φθηνό ηλεκτρικό στην Ελλάδα κοστίζε κοντά στα 40 χιλιάδες ευρώ και πλέον βρίσκεις καλό ηλεκτρικό ακόμα και 20-25 χιλιάδες ευρώ.
3. Οι υποδομές φόρτισης ακόμη υστερούν
Σε πολλές αγορές ο ρυθμός ανάπτυξης των φορτιστών δεν συμβαδίζει με τον ρυθμό πωλήσεων ηλεκτρικών. Ελλείψεις, χαλασμένες μονάδες και αργή φόρτιση δημιουργούν ανασφάλεια. Για τον μέσο οδηγό, το "γέμισμα και φεύγεις" παραμένει βασικό κριτήριο, άρα τα θερμικά διατηρούν ισχυρό πλεονέκτημα.
Μην νομίζετε πάντως ότι ακόμα και στην Ελλάδα υπάρχουν λίγα σημεία φόρτισης καθώς υπάρχουν πάνω από 7.000 δημόσιοι φορτιστές.
4. Οι μπαταρίες έχουν τεχνολογικές και περιβαλλοντικές προκλήσεις
Αν και οι μπαταρίες βελτιώνονται, εξακολουθούν να έχουν υψηλό ανθρακικό αποτύπωμα στην παραγωγή τους και μεγάλο βάρος. Παράλληλα, η εξόρυξη πρώτων υλών όπως λίθιο και κοβάλτιο αναδύει κοινωνικά και γεωπολιτικά ζητήματα.
Διαβάστε Επίσης
Αυτά τα εμπόδια καθιστούν δύσκολη την απόλυτη κυριαρχία των ηλεκτρικών. Όμως η τεχνολογία εξελίσσεται διαρκώς και μπαίνουν συνέχεια στο παιχνίδι νέα υλικά.
5. Τα υβριδικά και τα PHEV γίνονται ξανά δημοφιλή
Οι πωλήσεις υβριδικών και plug-in υβριδικών ανακάμπτουν διεθνώς, λειτουργώντας ως "ενδιάμεση" λύση. Για πολλούς οδηγούς, συνδυάζουν χαμηλότερη κατανάλωση και ευκολία ανεφοδιασμού. Όσο τα υβριδικά συνεχίζουν να κερδίζουν μερίδιο, τα θερμικά ουσιαστικά δεν εξαφανίζονται -απλώς εξελίσσονται.
Πάντως για τα plug-in υβριδικά (PHEV) υπάρχει και η θέση ότι "έχουν τα προβλήματα και από τους δύο κόσμους" -και δεν είναι καθόλου αβάσιμος ισχυρισμός.
6. Η βιομηχανία εξελίσσει καθαρότερους θερμικούς
Παρά την πίεση για ηλεκτροκίνηση, οι εταιρείες δεν σταμάτησαν την εξέλιξη των ICE. Η Toyota, η Mazda, η Porsche και άλλες ερευνούν συνθετικά καύσιμα (e-fuels) και ιδιαίτερα αποδοτικούς κινητήρες. Αν τα e-fuels αποκτήσουν οικονομικό νόημα, μπορούν να μειώσουν θεαματικά τις εκπομπές CO₂ χωρίς να αλλάξει η υπάρχουσα τεχνολογία.
7. Η ηλεκτροκίνηση εξαρτάται από το ενεργειακό μείγμα κάθε χώρας
Σε χώρες όπου η ηλεκτροπαραγωγή βασίζεται ακόμα σε άνθρακα ή φυσικό αέριο, ένα EV δεν είναι απαραίτητα πιο "καθαρό" από ένα αποδοτικό θερμικό. Αυτό περιπλέκει την αφήγηση περί απόλυτης επικράτησης των ηλεκτρικών και επιβραδύνει την πολιτική βούληση για πλήρη απαγόρευση των κινητήρων εσωτερικής καύσης.
Στην Ελλάδα είμαστε σίγουρα σε καλύτερη θέση για ηλεκτροκίνηση καθώς ήδη το μίγμα του ρεύματος που καταναλώνουμε είναι σε ποσοστό περίπου 60% από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
8. Η αυτονομία παραμένει ψυχολογικός παράγοντας
Παρότι 300-500 km αρκούν στις καθημερινές μετακινήσεις, πολλοί οδηγοί εξακολουθούν να ανησυχούν για ταξίδια, κρύο, φόρτιση σε άγνωστες περιοχές. Το "άγχος αυτονομίας" δεν έχει εξαλειφθεί. Μέχρι να υπάρξει φόρτιση πραγματικά παντού και πραγματικά γρήγορα, τα θερμικά δεν θα εκλείψουν. Ίσως η έλευση των μπαταριών solid state (που δεν αργεί) να αλλάξει τελείως το παιχνίδι υπέρ των ηλεκτρικών.
9. Οι κατασκευαστές επαναξιολογούν την πλήρη ηλεκτροποίηση
Μετά το αρχικό κύμα ενθουσιασμού, πολλές εταιρείες επιβραδύνουν τα σχέδιά τους για 100% ηλεκτρική γκάμα. Mercedes, GM, VW και άλλοι ανακοινώνουν πιο "ρεαλιστικά" χρονοδιαγράμματα, δίνοντας μεγαλύτερη διάρκεια ζωής στους θερμικούς και στα υβριδικά. Η αγορά στέλνει σαφές μήνυμα: δεν είναι έτοιμη για πλήρη αντικατάσταση.
10. Η μετάβαση θα είναι μακρά και μεικτή, όχι ξαφνική
Το πιο πιθανό σενάριο για τα επόμενα 20-30 χρόνια είναι ένα "μεικτό οικοσύστημα": ηλεκτρικά στις πόλεις, υβριδικά ως βασική λύση για όλους, θερμικά υψηλής απόδοσης σε αγορές με μεγάλες αποστάσεις και e-fuels για ειδικές κατηγορίες. Τα θερμικά δεν θα εξαφανιστούν -θα περιοριστούν, θα μετασχηματιστούν και τελικά θα συνυπάρξουν με την ηλεκτροκίνηση.
Σε κάθε περίπτωση αυτό που μάλλον θα δούμε είναι η εξέλιξη, όχι η εξάλειψη των θερμικών -και μια περίοδος ίσως 2 δεκαετιών όπου οι δύο τεχνολογίες θα συνυπάρχουν, καλύπτοντας διαφορετικές ανάγκες.
