Όσοι είναι κάτοχοι ή έχουν βρεθεί κάποια στιγμή ως επιβάτες μέσα σε ένα ηλεκτρικό όχημα, το γνωρίζουν καλά. Η επιτάχυνση σε ένα EV είναι μια εντελώς διαφορετική εμπειρία απ' ότι σε ένα συμβατικό αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης.
Πολλοί απολαμβάνουν τη ροπή που παρέχεται ακαριαία, όμως υπάρχουν και αρκετοί που αναφέρουν ότι αισθάνονται ναυτία στα EV, παρότι δεν αντιμετωπίζουν τέτοιο πρόβλημα όταν οδηγούν ή κάθονται σε θερμικά αυτοκίνητα.
Γιατί συμβαίνει αυτό; Η επιστήμη είναι σε θέση να δώσει κάποιες πειστικές εξηγήσεις.
Πρώτα απ’ όλα, ξεκαθαρίζει πως δεν ευθύνεται το ηλεκτρομαγνητικό πεδίο που δημιουργείται από την μπαταρία και τα ηλεκτρονικά υψηλής τάσης. Αν και είναι ισχυρότερο σε σχέση με τα συμβατικά αυτοκίνητα, η έντασή του παραμένει πολύ χαμηλή για να επηρεάσει την υγεία ή την ευεξία των επιβατών, ακόμη και μετά από παρατεταμένη έκθεση.
Απαιτείται χρόνος προσαρμογής
Σύμφωνα με τον "Guardian”, ο διδάκτορας William Emond, που ερευνά τη ναυτία στα αυτοκίνητα στο Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας του Belfort-Montbeliard στη Γαλλία, εξηγεί πως:
"Η εμφάνιση ναυτίας στα EV οφείλεται στην έλλειψη προηγούμενης εμπειρίας, τόσο ως οδηγός όσο και ως επιβάτης. Ο εγκέφαλος δυσκολεύεται να εκτιμήσει σωστά τις δυνάμεις της κίνησης, καθώς βασίζεται σε παλιότερες εμπειρίες από συμβατικά οχήματα."
Επιπλέον, "όταν είμαστε συνηθισμένοι να ταξιδεύουμε με αυτοκίνητα με κινητήρα εσωτερικής καύσης, λαμβάνουμε πληροφορίες για την κίνηση από τους ήχους του κινητήρα, τις δονήσεις και τη ροπή. Στα EV, η απουσία αυτών των ενδείξεων δημιουργεί μια νέα κατάσταση, που χρειάζεται χρόνο προσαρμογής από τον εγκέφαλο."
Με άλλα λόγια, ο εγκέφαλος και ο λαβύρινθος του αυτιού των επιβατών, δεν είναι εξοικειωμένα με την απόλυτη ησυχία και την ακαριαία, συχνά έντονη, επιτάχυνση που χαρακτηρίζει τα ηλεκτρικά οχήματα. Η έλλειψη ακουστικών και άλλων αισθητηριακών ενδείξεων για την επιτάχυνση, συχνά αιφνιδιάζει τις αισθήσεις, προκαλώντας δυσφορία.
Ο παράγοντας αναγεννητικής πέδησης
Ένας ακόμη παράγοντας που παίζει ρόλο είναι το φαινόμενο της αναγεννητικής πέδησης, που ενεργοποιείται όταν σηκώσουμε το πόδι από το γκάζι, με το όχημα να επιβραδύνει μέσω των ηλεκτρικών κινητήρων.
Αυτό επιτρέπει την οδήγηση με ένα μόνο πεντάλ, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αυξήσει την αίσθηση ναυτίας. Σε μελέτη του 2024, όπου συμμετείχαν 16 άτομα επιρρεπή στη ναυτία, διαπιστώθηκε ξεκάθαρη σύνδεση μεταξύ της έντασης της αναγεννητικής πέδησης και του βαθμού δυσφορίας.
Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία ύπαρξης ξεκάθαρων ενδείξεων κίνησης στα EV, και προτείνουν τη χρήση τεχνητών σημάτων, είτε οπτικών, ακουστικών ή ακόμα και δονήσεων, για να βοηθήσουν τους επιβάτες να προσαρμοστούν καλύτερα.
Ο fake ήχος κινητήρα βοηθάει
Ίσως γι’ αυτό η επιλογή κάποιων ηλεκτρικών μοντέλων που προσομοιώνουν τον ήχο θερμικών κινητήρων, να έχει μεγαλύτερη σημασία απ’ ότι φαίνεται αρχικά. Ο ήχος που μιμείται τον κινητήρα, μπορεί να βοηθήσει όσους έχουν τάση για ναυτία να αντέξουν καλύτερα τις δυνάμεις που δρουν στο σώμα τους, σε αντίθεση με ένα απολύτως αθόρυβο EV.
Συνοψίζοντας, η ναυτία στα EV δεν είναι ανεξήγητο φαινόμενο, αλλά αποτέλεσμα της έλλειψης συνηθειών και αισθητηριακών ενδείξεων που βοηθούν τον εγκέφαλο να κατανοήσει την κίνηση.
Και φυσικά, δεν μπορούμε παρά να ελπίζουμε πως με την πάροδο του χρόνου και την εξέλιξη της τεχνολογίας, τα ηλεκτρικά οχήματα θα γίνουν πιο φιλικά για όλους, ακόμα και για όσους "ζαλίζονται" εύκολα.