Ο αριθμός των ηλεκτρικών μοντέλων αυξάνεται καθημερινά, όμως το μεγαλύτερο στοίχημα για εταιρείες και κυβερνήσεις, είναι το πλαίσιο μέσω του οποίου θα τονωθούν οι πωλήσεις τους. Τα κίνητρα είναι η προφανής επιλογή για κάθε χώρα, όμως έχει ενδιαφέρον να δούμε την περίπτωση της Κίνας, που εξελίσσεται στη μεγαλύτερη αγορά ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο.
Πριν από μερικά χρόνια τη θεωρούσαμε ανερχόμενη αγορά, όμως τα πράγματα έτρεξαν με πολύ γρήγορους ρυθμούς από τότε. Πλέον, εκτός από τα σε απόλυτες τιμές υψηλά νούμερα πωλήσεων, σημαντικό μερίδιο στην αγορά καταλαμβάνουν τα ηλεκτρικά μοντέλα. Πέρυσι, αντιπροσώπευαν το ένα τέταρτο όλων των επιβατικών αυτοκινήτων που πωλήθηκαν στην Κίνα, πολύ μπροστά από το ένα στα επτά περίπου στις ΗΠΑ και το ένα στα οκτώ στην Ευρώπη.
Μάλιστα ο ρυθμός δείχνει να επιταχύνεται. Η HSBC εκτιμά ότι το ποσοστό διείσδυσης των EV στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, θα φθάσει το 90% έως το 2030.
Συμπεριλαμβανομένων των plug-in υβριδικών, οι πωλήσεις αυτοκινήτων χαμηλών ή μηδενικών ρύπων στην Κίνα, έφτασαν τα 5,67 εκατομμύρια το 2022, δηλαδή πάνω από το ήμισυ των ταξινομήσεων της κατηγορίας παγκοσμίως. Σύμφωνα με το BloombergNEF, η Κίνα θα αντιπροσωπεύει περίπου το 60% των 14,1 εκατομμυρίων νέων πωλήσεων επιβατικών ηλεκτρικών στον κόσμο φέτος.
Όμως δεν είναι μόνο οι πωλήσεις που ανθούν στην Κίνα, αλλά και οι κατασκευαστές. Οι κινεζικές μάρκες αντιπροσωπεύουν περίπου το ήμισυ όλων των ηλεκτρικών μοντέλων που πωλούνται παγκοσμίως, ανέφεραν πρόσφατα οι αναλυτές της HSBC.
Οι υποδομές προφανώς συμβάλλουν. Η Κίνα, διαθέτει το μεγαλύτερο δίκτυο φόρτισης στον κόσμο, ενώ πρόσθεσε 649.000 δημόσιους φορτιστές μόνο το 2022, δηλαδή πάνω από το 70% όλων των εγκαταστάσεων που έγιναν παγκοσμίως εκείνη τη χρονιά.
Παρακάτω, ακολουθεί μια ματιά στην προσέγγιση της Κίνας στο θέμα προώθησης των ηλεκτρικών οχημάτων που έχει κάτι από το μοντέλο "καρότο και μαστίγιο".
Το καρότο
Καταναλωτικές επιδοτήσεις: Ένα πρόγραμμα που έτρεξε για μια δεκαετία αποζημίωσε τους αγοραστές ηλεκτρικών οχημάτων με περίπου 7.000 ευρώ. Παρόλο που οι εθνικές επιδοτήσεις έληξαν το 2022, οι τοπικές κυβερνήσεις σε μέρη όπως η Σαγκάη συνεχίζουν να χορηγούν εκπτώσεις της τάξεως των 1.250 ευρώ.
Φορολογικές ελαφρύνσεις: Μια τυπική φορολογική επιβάρυνση 10% έχει καταργηθεί για αγορές οχημάτων μηδενικών ρύπων κάτω των 37.000 ευρώ μέχρι το 2025 και θα επιστρέψει στο 5% για το 2026 και το 2027. Η φορολογική ελάφρυνση, που ισχύει από το 2014, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε λίγο πάνω από 1 δις ευρώ μέχρι το τέλος του 2027. Στις ΗΠΑ, ο νόμος για τη μείωση του πληθωρισμού ο οποίος ψηφίστηκε πέρυσι, περιλαμβάνει 240 δισεκατομμύρια ευρώ σε φορολογικά κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών οχημάτων και την καθαρή παραγωγή και σχεδόν 10 δισεκατομμύρια ευρώ σε δάνεια για έργα καθαρής ενέργειας.
Επιδοτήσεις κατασκευαστών: Η άμεση κυβερνητική υποστήριξη προς τους κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων βοήθησε πολλές εταιρείες να ξεκινήσουν τη λειτουργία τους.
Ενώ προέκυψε μια υπερπληθώρα εταιρειών, με περισσότερες από 500 μάρκες EV να συνωστίζονται στην αγορά το 2019, το μέτρο ανέδειξε περιπτώσεις όπως της BYD. Η εταιρεία με έδρα τη Shenzhen έγινε η μάρκα με τις περισσότερες πωλήσεις στην Κίνα, τερματίζοντας τη δεκαετή κυριαρχία της Volkswagen.
Υποδομές: Οι ευρέως προσβάσιμοι, επιδοτούμενοι από την κυβέρνηση σταθμοί φόρτισης μειώνουν το κόστος για τους οδηγούς και περιορίζουν το άγχος για την αυτονομία.
Τα πρότυπα φόρτισης είναι ομοιόμορφα, χάρη στις συμφωνίες με τους κατασκευαστές, ώστε όλοι να χρησιμοποιούν τα ίδια βύσματα. Η Κίνα διέθετε 6,36 εκατομμύρια φορτιστές EV στα τέλη του περασμένου Μαΐου, περισσότερους από οπουδήποτε αλλού στον πλανήτη.
Το μαστίγιο
Περιορισμοί βενζίνης: Η αγορά και η κατοχή βενζινοκίνητων αυτοκινήτων είναι όλο και λιγότερο ελκυστική. Οι πόλεις καταπολεμούν τη συμφόρηση περιορίζοντας τον αριθμό των αυτοκινήτων στους δρόμους, με μέτρα όπως η κλήρωση νέων -πράσινων- πινακίδων στο Πεκίνο και ένα σύστημα δημοπρασιών στη Σαγκάη.
Οι πινακίδες κοστολογούνταν κατά μέσο όρο 11.500 ευρώ στις δημοπρασίες στη Σαγκάη κατά τους πρώτους πέντε μήνες του περασμένου έτους.
Οι οδηγοί ηλεκτρικών οχημάτων, στο μεταξύ, μπορούν εύκολα να αποκτήσουν μια πράσινη πινακίδα κυκλοφορίας, επιδεικνύοντας τα φιλικά προς το περιβάλλον διαπιστευτήριά τους. Οι πράσινες πινακίδες είναι όλο και πιο εμφανείς στους δρόμους της πόλης.
Πρόστιμα παραγωγής: Η Κίνα εισήγαγε ένα σύστημα διπλής πίστωσης για την αυτοκινητοβιομηχανία το 2017, το οποίο απονέμει πόντους για την κατασκευή καθαρών αυτοκινήτων και ποινές για εκείνα με υψηλή κατανάλωση. Αυτοκίνητα από παραγωγούς με αρνητική βαθμολογία μπορεί να αποσυρθούν από την αγορά.
Για να αποφύγουν τις κυρώσεις, οι κατασκευαστές μπορούν να αγοράσουν πόντους από ανταγωνιστές με θετική βαθμολογία, όπως η Tesla ή η BYD. Αυτό μπορεί να κοστίσει ακριβά. Η κρατική Chongqing Changan Automobile Co. έχασε περίπου 500 ευρώ κέρδος για κάθε αυτοκίνητο που πωλήθηκε το 2020, καθώς αγόρασε πόντους για να αποφύγει την ποινή.
Τονωτική ένεση στις πωλήσεις
Κρατικές αγορές: Ορισμένες τοπικές κυβερνήσεις μετέτρεψαν τους στόλους των δημόσιων μεταφορών και των ταξί τους σε 100% ηλεκτρικά και ενθάρρυναν τις τοπικές υπηρεσίες να προμηθεύονται ηλεκτρικά ή plug-in υβριδικά οχήματα.
Το αποτέλεσμα ήταν σταθερές δουλειές για κατασκευαστές ηλεκτρικών οχημάτων όπως η BYD, η οποία κατασκευάζει επίσης λεωφορεία, καθώς και την Guangzhou Automobile Group Co.