Η παθητική προστασία ήταν το πρώτο πεδίο στο οποίο εστίασαν οι κατασκευαστές στον τομέα της ασφάλειας των επιβατών ενός αυτοκινήτου. Η υιοθέτηση μέτρων όπως οι ζώνες ασφαλείας άργησε, παρά το γεγονός ότι αποτελούν το σημαντικότερο σύστημα ασφάλειας ενός οχήματος.
Με τα χρόνια, σχεδιαστικές εξελίξεις όπως πιο ανθεκτικοί κλωβοί ασφαλείας, ζώνες παραμόρφωσης, συστήματα απορρόφησης ενέργειας και προηγμένοι αερόσακοι, συνέβαλαν στο να γίνουν τα σύγχρονα αυτοκίνητα εξαιρετικά ασφαλή σε συγκρούσεις.
Ωστόσο, οι νόμοι της φυσικής δεν μπορούν να καταργηθούν. Η ταχύτητα και το βάρος εξακολουθούν να ευθύνονται για πολλούς θανάτους, καθιστώντας σαφές ότι τα όρια της παθητικής ασφάλειας έχουν πλέον φτάσει στο μέγιστο.
Εκεί έκανε την εμφάνισή της η ενεργητική ασφάλεια, με τεχνολογίες που στοχεύουν στην πρόληψη του ατυχήματος. Αν και δεν μπορούν να αποτρέψουν όλες τις συγκρούσεις, συστήματα όπως το αυτόματο φρενάρισμα έκτακτης ανάγκης έχουν αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματικά.
Οργανισμοί όπως οι EuroNCAP, NHTSA και IIHS συνέβαλαν καθοριστικά στην καθιέρωση αυτών των τεχνολογιών, με τον EuroNCAP να θεωρείται ο σημαντικότερος παράγοντας προόδου χάρη στα ολοένα πιο απαιτητικά πρωτόκολλα που εισάγει.
Στο πλαίσιο αυτό, ο EuroNCAP ανακοίνωσε μια από τις μεγαλύτερες αναθεωρήσεις στην ιστορία του, με πλήρη αναδιαμόρφωση των δοκιμών από το 2026.
Ολική αναδιαμόρφωση το 2026
Το νέο σύστημα αξιολόγησης καλύπτει όλο το φάσμα ασφάλειας. Προώθηση ασφαλούς οδήγησης, ενεργητική ασφάλεια, παθητική προστασία και διαδικασίες μετά τη σύγκρουση.
Κάθε κατηγορία βαθμολογείται με έως 100 πόντους και οι ελάχιστες απαιτήσεις συνεχίζουν να καθορίζουν τη συνολική βαθμολογία σε αστέρια.
Στην παθητική ασφάλεια, πολλές αξιολογήσεις θα πραγματοποιούνται πλέον μέσω προηγμένων προσομοιώσεων, μειώνοντας τον αριθμό των οχημάτων που θυσιάζονται για crash tests, επιταχύνοντας τις διαδικασίες και μειώνοντας το κόστος.
Παράλληλα, εισάγονται νέα τεστ για καλύτερη πλευρική προστασία και για μείωση τραυματισμών των πεζών.
Εστίαση στον οδηγό
Η πρώτη νέα κατηγορία είναι η Ασφαλής Οδήγηση (Safe Driving), που εστιάζει στη συνεχή εγρήγορση του οδηγού. Η αξιολόγηση θα δίνει έμφαση στα συστήματα παρακολούθησης προσοχής με αναγνώριση ματιών και κεφαλής, καθώς και στην ανίχνευση ενδείξεων χρήσης ναρκωτικών ή αλκοόλ.
Επιπλέον, θα αξιολογείται η εργονομία του οχήματος, συμπεριλαμβανομένων των φυσικών κουμπιών, ένα σημείο που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε πολλά σύγχρονα EV των οποίων όλες οι λειτουργίες περνάνε μέσα από οθόνες, όπως αυτά της Tesla.
Η δεύτερη κατηγορία αφορά την Αποφυγή Σύγκρουσης (Crash Avoidance), η οποία βασίζεται στις υπάρχουσες δοκιμές της κατηγορίας Safety Assist, αλλά με πιο αυστηρά σενάρια και έμφαση στη φυσική λειτουργία των συστημάτων.
Ο EuroNCAP θα επιβραβεύει επίσης τεχνολογίες που μειώνουν λάθη όπως το λάθος πάτημα πεντάλ και τα περιστατικά τύπου "cyclist dooring", όπου ένας οδηγός ή επιβάτης ανοίγει ξαφνικά την πόρτα του αυτοκινήτου και χτυπά έναν διερχόμενο ποδηλάτη.
Το νέο δύσκολο κεφάλαιο
Η τέταρτη και επίσης νέα κατηγορία αφορά την ασφάλεια μετά τη σύγκρουση (Post-Crash Safety) και αναμένεται να προκαλέσει "πονοκέφαλο" σε αρκετούς κατασκευαστές, όπως η Tesla αλλά και αρκετές κινέζικες εταιρείες.
Ο EuroNCAP θα αξιολογεί την ευκολία ανοίγματος των θυρών μετά από σύγκρουση, κάτι που αποτελεί αδύνατο σημείο για αρκετά ηλεκτρικά μοντέλα, με τις αναδυόμενες χειρολαβές να έχουν ήδη επικριθεί διεθνώς.
Τα συστήματα eCall θα πρέπει πλέον να μεταδίδουν πληροφορίες για τον αριθμό των επιβατών, ακόμη κι αν δεν φορούν όλοι ζώνη, κάτι που πιθανότατα απαιτεί χρήση ραντάρ καμπίνας ή άλλου συστήματος ανίχνευσης.
Για τα ηλεκτρικά οχήματα, οι κατασκευαστές θα πρέπει να παρέχουν έγκαιρη προειδοποίηση σε περίπτωση κινδύνου πυρκαγιάς της μπαταρίας, είτε προκύψει μετά από σύγκρουση, είτε κατά τη φόρτιση.
Τα πιο ριζικά μέτρα από το 2009
Οι αλλαγές εντάσσονται στη στρατηγική του EuroNCAP να παραμένει επίκαιρος σε έναν ραγδαία εξελισσόμενο κλάδο. Αν και ο οργανισμός ανανεώνει τα πρωτόκολλά του κάθε τρία χρόνια, οι αλλαγές του 2026 θεωρούνται οι πιο ριζικές από την εισαγωγή του συστήματος βαθμολογίας το 2009.
Αναμένεται ότι τα νέα πρότυπα θα οδηγήσουν σε ακόμα ασφαλέστερα αυτοκίνητα, αλλά και σε αυξημένο κόστος, καθώς οι νέες τεχνολογίες απαιτούν δαπανηρό εξοπλισμό.
Ήδη, κατασκευαστές όπως η Renault έχουν ζητήσει χαλάρωση των απαιτήσεων για μικρά αυτοκίνητα πόλης, ώστε να παραμείνουν προσιτά και ανταγωνιστικά απέναντι στις κινεζικές προτάσεις.
