Καθώς η παγκόσμια μετάβαση προς τα ηλεκτρικά οχήματα επιταχύνεται, ένα κρίσιμο ζήτημα αναδεικνύεται ολοένα και περισσότερο. Η σωστή διαχείριση και ανακύκλωση των μπαταριών τους.
Οι μπαταρίες ιόντων λιθίου που χρησιμοποιούνται στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, είναι σύνθετες και δύσκολες στην ανακύκλωση, καθώς στόχος δεν είναι η απλή απόρριψη τους, αλλά η ανάκτηση όσο το δυνατόν περισσότερων πολύτιμων υλικών για επαναχρησιμοποίηση.
Παρόλο που η επίτευξη υψηλών ποσοστών ανάκτησης παραμένει πρόκληση παγκοσμίως, κινεζικές εταιρείες αναφέρουν πλέον ότι καταφέρνουν να ανακτούν έως και 99,6% του νικελίου, του μαγγανίου και του κοβαλτίου από τις χρησιμοποιημένες μπαταρίες.
Τα παραπάνω, είναι τα υλικά που αποτελούν τη βάση για τις πιο διαδεδομένες σήμερα μπαταρίες λιθίου-νικελίου-μαγγανίου-κοβαλτίου (NMC) για EVs μεγάλης αυτονομίας.
Εφόσον επαληθευτούν, αυτά τα ποσοστά ξεπερνούν κατά πολύ τους στόχους που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση για μετά το 2030, και μάλιστα με πολύ χαμηλότερους όγκους ανακύκλωσης.
Η Κίνα παγκόσμιος ηγέτης
Η Κίνα αποτελεί ήδη παγκόσμιο ηγέτη τόσο στην παραγωγή όσο και στην ανακύκλωση μπαταριών EV, και πρόσφατα θέσπισε ακόμη πιο αυστηρά πρότυπα ανακύκλωσης, με στόχο την καθιέρωσή τους και σε διεθνές επίπεδο.
Το υπουργείο Βιομηχανίας και Πληροφορικής της Κίνας (MIIT), όταν πρότεινε για πρώτη φορά αυτά τα πρότυπα το 2019, είχε θέσει τον στόχο ανάκτησης του λιθίου στο 85%. Το 2024, το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 90%. Σύμφωνα με αναφορές, ερευνητικά κέντρα στη χώρα καταγράφουν εντυπωσιακές προόδους στον τομέα.
Ο μεγαλύτερος ανακυκλωτής μπαταριών EV στην Κίνα, είναι η Guangdong Brunp Recycling Technology, θυγατρική του κολοσσού CATL, του μεγαλύτερου κατασκευαστή μπαταριών στον κόσμο.
Η εταιρεία υποστηρίζει πως διαθέτει πλήρως αυτοματοποιημένη διαδικασία ανακύκλωσης, με δυνατότητα επεξεργασίας 120.000 τόνων αποβλήτων ετησίως, ενώ στοχεύει σε αύξηση της δυναμικότητας στο 1 εκατ. τόνους.
Λειτουργεί περισσότερα από 200 σημεία ανακύκλωσης και καλύπτει περίπου το 50% των αναγκών της Κίνας στον τομέα. Παραμένει πάντως ασαφές αν το εντυπωσιακό ποσοστό ανάκτησης του 99,6% έχει επιτευχθεί σε βιομηχανική κλίμακα, ή μόνο σε εργαστηριακές συνθήκες. Το πιθανότερο είναι το δεύτερο.
Οι προκλήσεις
Επιπλέον, αν η διαδικασία απαιτεί υψηλή ενεργειακή κατανάλωση, ενδέχεται να προκαλεί σημαντική ρύπανση. Ορισμένες κινεζικές εταιρείες χρησιμοποιούν την τεχνική της υδρομεταλλουργίας, η οποία έχει χαμηλότερες ενεργειακές απαιτήσεις, αλλά δημιουργεί απόβλητα που πρέπει να τύχουν κατάλληλης επεξεργασίας.
Αυτό είναι κάτι που δεν εφαρμόζουν πάντα όλες οι επιχειρήσεις, στην προσπάθειά τους να μειώσουν το κόστος.
Η Κίνα έχει πλέον θέσει υποχρεωτικά ποσοστά ανάκτησης για υλικά όπως τα σπάνια μέταλλα, ο χαλκός και το αλουμίνιο, στο 98%. Πρόκειται για τα ίδια επίπεδα που ισχύουν για το νικέλιο, το κοβάλτιο και το μαγγάνιο. Ορισμένες εταιρείες υπερβαίνουν ήδη αυτούς τους στόχους, ξεπερνώντας το 99% σε βασικά υλικά.
Πιο συγκεκριμένα, τα επίσημα στοιχεία αναφέρουν 99,6% ανάκτηση για νικέλιο, μαγγάνιο και κοβάλτιο, και ελαφρώς χαμηλότερα για το λίθιο, στο 98%. Τα πρότυπα δεν περιορίζονται μόνο στα ηλεκτρικά επιβατικά οχήματα, αλλά επεκτείνονται σε μπαταρίες αποθήκευσης ενέργειας, θαλάσσιες εφαρμογές και άλλες χρήσεις.
Τα ανακτηθέντα υλικά θα πρέπει να επαναχρησιμοποιηθούν για την κατασκευή νέων μπαταριών, μειώνοντας έτσι την ανάγκη εξόρυξης παρθένων πρώτων υλών.
Τι προβλέπει η νομοθεσία της ΕΕ
Το περιβαλλοντικό και ηθικό κόστος της εξόρυξης λιθίου και άλλων σπάνιων γαιών, έχει προκαλέσει έντονη παγκόσμια συζήτηση, καθώς σχετίζεται με καταστροφή οικοσυστημάτων και παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, κυρίως σε χώρες της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής. Η ανάκτηση υλικών μέσω ανακύκλωσης είναι, πλέον, επιτακτική.
Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, προωθείται νομοθεσία που θα απαιτεί από το 2031 και μετά, όλες οι μπαταρίες με χωρητικότητα άνω των 2 kWh να περιέχουν συγκεκριμένα ποσοστά ανακυκλωμένων υλικών, 16% για κοβάλτιο και 6% για λίθιο και νικέλιο.
Οι στόχοι ανάκτησης για την ίδια περίοδο προβλέπουν 95% για κοβάλτιο, χαλκό και μόλυβδο και 80% για λίθιο. Ακόμη κι έτσι, τα ευρωπαϊκά ποσοστά υπολείπονται σημαντικά των επιδόσεων που ισχυρίζεται ότι επιτυγχάνει η Κίνα ήδη σήμερα.
Η οποία, αναμένεται να παραμείνει ηγέτης τόσο στην παραγωγή όσο και στην ανακύκλωση, κάτι που της επιτρέπει να κλείσει τον κύκλο και να γίνει σχεδόν αυτάρκης σε κρίσιμα υλικά, περιορίζοντας την ανάγκη εισαγωγής από τρίτες χώρες.
Τι ισχύει στις ΗΠΑ
Στις ΗΠΑ, η Redwood Materials αποτελεί έναν από τους βασικούς παίκτες στον τομέα της ανακύκλωσης μπαταριών. Δηλώνει ότι διαθέτει τεχνολογία ανάκτησης έως και 95% για νικέλιο, κοβάλτιο, λίθιο και χαλκό, ωστόσο η επίτευξη αυτών των ποσοστών σε μαζική κλίμακα παραμένει πρόκληση.
Η εταιρεία σκοπεύει να χρησιμοποιεί τα ανακυκλωμένα υλικά για την κατασκευή νέων μπαταριών, με στόχο παραγωγική δυναμικότητα 500 GWh μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, ήδη από το 2023, ο Νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού (IRA) στις ΗΠΑ, συμπεριέλαβε ρήτρα που θεωρεί αυτόματα τις ανακυκλωμένες πρώτες ύλες εντός ΗΠΑ ως "αμερικανικής προέλευσης", ανεξαρτήτως της αρχικής τους πηγής.
Στόχος ήταν να δοθούν κίνητρα για την ανακύκλωση μπαταριών εγχώρια και να περιοριστεί η εξάρτηση από την Κίνα.
Ωστόσο, με τη νέα κυβέρνηση Trump να αποσύρει φορολογικά και άλλα κίνητρα για τα EVs και τις υποστηρικτικές βιομηχανίες τους, το προβάδισμα της Κίνας στον τομέα δύσκολα θα αμφισβητηθεί σύντομα.
Καθώς αυξάνεται ο αριθμός των ηλεκτρικών οχημάτων στους δρόμους και οι σημερινές μπαταρίες φτάνουν στο τέλος ζωής τους, η ανάγκη για αποτελεσματική και καθαρή ανακύκλωση καθίσταται πιο επείγουσα από ποτέ. Το κρίσιμο ερώτημα όμως, είναι αν τα πεπαλαιωμένα πακέτα μπαταριών της Δύσης, θα καταλήγουν να αποστέλλονται στην Κίνα.
