Όταν ακούμε για νοθεία στον χιλιομετρητή ενός αυτοκινήτου, το μυαλό μας πηγαίνει συνήθως σε κάποιον ύποπτο μεταπωλητή που "γυρίζει" μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα την ένδειξη στο κοντέρ για να ζητήσει περισσότερα χρήματα.
Στην πραγματικότητα όμως το πρόβλημα είναι πολύ πιο σοβαρό, έχοντας διαστάσεις που επηρεάζουν ολόκληρη την ευρωπαϊκή οικονομία. Νέα μελέτη της carVertical αποκαλύπτει πως η Ευρώπη χάνει πάνω από 5,3 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο, εξαιτίας παραποίησης των χιλιομέτρων σε μεταχειρισμένα αυτοκίνητα.
Και όλα δείχνουν πως η κατάσταση δεν παρουσιάζει καμία ουσιαστική βελτίωση.
Το ετήσιο κόστος
Ήδη από το 2018, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είχε προειδοποιήσει ότι το ετήσιο κόστος της απάτης στα χιλιόμετρα, ενδέχεται να κυμαίνεται από 1,31 έως 8,77 δισεκατομμύρια ευρώ. Η πρόσφατη ανάλυση της carVertical, η οποία βασίστηκε σε δεδομένα από 17 ευρωπαϊκές χώρες, ήρθε να επιβεβαιώσει το πρόβλημα και να ποσοτικοποιήσει τις πραγματικές διαστάσεις του.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι Ευρωπαίοι οδηγοί πληρώνουν κατά μέσο όρο 26,3% περισσότερο για την αγορά ενός μεταχειρισμένου αυτοκινήτου με παραποιημένα χιλιόμετρα.
Το ποσοστό αυτό είναι ακόμη υψηλότερο στη Δυτική Ευρώπη, όπου το φαινόμενο κοστίζει εκατοντάδες εκατομμύρια στις τοπικές εθνικές οικονομίες.
Ειδικά στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι αγοραστές πληρώνουν κατά μέσο όρο 48,8% παραπάνω για οχήματα με αλλοιωμένες ενδείξεις στο οδόμετρο, το υψηλότερο ποσοστό στην ήπειρο. Η Γαλλία ακολουθεί με 44,5% και η Γερμανία με 36%.
Πώς επηρεάζεται η αξία
Ενδεικτικά, ένα αυτοκίνητο που πωλείται προς 10.000 ευρώ, ενώ έχει παραποιημένα χιλιόμετρα, ενδέχεται να έχει πραγματική αξία μόλις 7.400 ευρώ. Αυτό σημαίνει πως ο αγοραστής πληρώνει 2.600 ευρώ παραπάνω, χωρίς να γνωρίζει την πραγματική κατάσταση του οχήματος.
Και βέβαια, όσο υψηλότερη είναι η αρχική τιμή του αυτοκινήτου, τόσο μεγαλύτερη είναι και η οικονομική ζημία, με τους ιδιοκτήτες πολυτελών οχημάτων να χάνουν ακόμη και δεκάδες χιλιάδες ευρώ.
Οι οικονομικές απώλειες όμως δεν περιορίζονται στους αγοραστές. Η carVertical υπολογίζει πως το Ηνωμένο Βασίλειο χάνει περίπου 1,4 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως εξαιτίας της νοθείας στα χιλιόμετρα, η Γαλλία 1,15 δισ., η Γερμανία 1,1 δισ., η Ιταλία 467,5 εκατομμύρια ευρώ και η Πολωνία σχεδόν 230 εκατομμύρια ευρώ.
Οι απώλειες αυτές επηρεάζουν την οικονομία σε πολλαπλά επίπεδα. Οι κυβερνήσεις χάνουν φορολογικά έσοδα, οι ασφαλιστικές εταιρείες πληρώνουν αυξημένες αποζημιώσεις, και η αγορά παρουσιάζει στρεβλώσεις σε βάρος των τίμιων εμπόρων.
Ανεπαρκείς μηχανισμοί πρόληψης
Το πιο ανησυχητικό, όμως, είναι ότι η παραποίηση των χιλιομέτρων παραμένει μια ευρέως διαδεδομένη τακτική, καθώς οι μηχανισμοί πρόληψης είναι ανεπαρκείς.
Σε πολλές χώρες, η καταγραφή της χιλιομετρικής ένδειξης γίνεται ακόμη χειρόγραφα κατά τη διάρκεια τεχνικών ελέγχων ή επισκευών και δεν καταχωρείται σε κάποιο κεντρικό ψηφιακό σύστημα. Επίσης, τα κράτη δεν ανταλλάσσουν μεταξύ τους δεδομένα οχημάτων.
Αυτό σημαίνει ότι ένα αυτοκίνητο μπορεί να εισαχθεί από το εξωτερικό και να έχει "γυρισμένο" κοντέρ, χωρίς κανείς να το γνωρίζει στη χώρα προορισμού. Ακόμη και όταν εντοπίζεται η απάτη, οι κυρώσεις είναι ελάχιστες ή ανύπαρκτες, γεγονός που ενισχύει το φαινόμενο.
Τέλος, η παραποίηση γίνεται όλο και πιο δύσκολα ανιχνεύσιμη, καθώς η τεχνολογία επιτρέπει στους επιτήδειους να αλλάζουν ψηφιακά τις ενδείξεις χωρίς εμφανή ίχνη.
Χάνεται η εμπιστοσύνη
Οι συνέπειες, όπως εξηγεί η μελέτη, είναι πολύ πιο σοβαρές από μια απλή οικονομική απώλεια. Η απάτη παραβιάζει τα δικαιώματα του καταναλωτή, καθώς ο αγοραστής λαμβάνει ψευδή πληροφόρηση για το προϊόν που αγοράζει.
Επιπλέον, κλονίζεται η εμπιστοσύνη στη συνολική αγορά μεταχειρισμένων οχημάτων, οδηγώντας πολλούς ανθρώπους στην αποφυγή της αγοράς, ακόμη και από ειλικρινείς πωλητές.
Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί και η αύξηση των επισκευών. Όταν τα χιλιόμετρα είναι παραποιημένα, παραλείπεται η σωστή συντήρηση του οχήματος, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται σοβαρές μηχανικές βλάβες και υψηλό κόστος για τον ιδιοκτήτη.
Η παράμετρος της ασφάλειας
Το πιο κρίσιμο, ωστόσο, είναι το ζήτημα της οδικής ασφάλειας, αφού ένα όχημα που δεν έχει ελεγχθεί και συντηρηθεί σωστά, είναι πιο πιθανό να εμπλακεί σε ατύχημα.
Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, οι πλατφόρμες ελέγχου ιστορικού οχημάτων, όπως η carVertical, έρχονται να καλύψουν το κενό. Οι αναφορές που παρέχουν βασίζονται σε επίσημα δεδομένα και μπορούν να αποκαλύψουν αν έχει γίνει παραποίηση στον χιλιομετρητή, πότε αυτή συνέβη και σε τι βαθμό.
Σε πολλές περιπτώσεις, μάλιστα, έχουν εντοπιστεί οχήματα στα οποία η απάτη έγινε περισσότερες από μία φορές. Ένας έλεγχος ιστορικού όχι μόνο μπορεί να σώσει τον αγοραστή από οικονομικές απώλειες, αλλά και να τον προστατεύσει από πιθανούς κινδύνους.
Η απάτη στα χιλιόμετρα είναι ένα σύνθετο πρόβλημα που πλήττει ταυτόχρονα την οικονομία, την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και την ασφάλεια των δρόμων.
Μέχρι να υπάρξει σοβαρή πολιτική βούληση και ενιαία ευρωπαϊκή στρατηγική αντιμετώπισής της, η προστασία του πολίτη παραμένει ατομική ευθύνη. Και αυτό ξεκινά από έναν απλό, αλλά κρίσιμο, έλεγχο πριν από κάθε αγορά μεταχειρισμένου οχήματος.