Ο όρος στη συμφωνία Ε.Ε.-ΗΠΑ που θα φέρει επανάσταση στα αυτοκίνητα

Μία φράση στο νέο πλαίσιο εμπορικής συμφωνίας ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρωπαϊκή Ένωση ενδέχεται να πυροδοτήσει τις μεγαλύτερες αλλαγές που έχει δει η αυτοκινητοβιομηχανία τον 21ο αιώνα.

Σύμφωνα με κοινή δήλωση της 21ης Αυγούστου, τα δύο μέρη "προτίθενται να αποδεχθούν και να παρέχουν αμοιβαία αναγνώριση των προτύπων τους για τα αυτοκίνητα". Η πρόβλεψη αυτή, που βρίσκεται στο Άρθρο 8 της συμφωνίας, έχει διχάσει τους ειδικούς. Άλλοι τη θεωρούν βήμα για την ελεύθερη πώληση οχημάτων εκατέρωθεν του Ατλαντικού χωρίς πρόσθετες τροποποιήσεις, ενώ άλλοι πιστεύουν ότι απλώς θα οδηγήσει σε αποδοχή των δοκιμών ασφαλείας και εκπομπών ρύπων του ενός από τον άλλο, χωρίς πλήρη εναρμόνιση.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιβεβαίωσε στις 20 Αυγούστου ότι στόχος είναι η ανάπτυξη κοινών προτύπων για διευκόλυνση του εμπορίου. Ωστόσο, όπως τονίζουν νομικοί, η δήλωση είναι περισσότερο "πρόθεση" και όχι δεσμευτική υποχρέωση – οι λεπτομέρειες θα αποτελέσουν αντικείμενο περαιτέρω διαπραγματεύσεων.

Τι αλλάζει για τις αυτοκινητοβιομηχανίες;

Αν η αμοιβαία αναγνώριση ισχύσει κυριολεκτικά, ένα Ford F-150 θα μπορούσε να πωλείται στην Ευρώπη όπως είναι, χωρίς επιπλέον προσαρμογές, ενώ ένα Volkswagen Golf θα διατίθεται στις ΗΠΑ χωρίς να πληροί τις αμερικανικές προδιαγραφές. Για τις εταιρείες αυτό σημαίνει εξοικονόμηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, αφού δεν θα χρειάζονται διαφορετικά συστήματα ασφαλείας, προφυλακτήρες ή προδιαγραφές για καυσαέρια.

Όμως το σενάριο αυτό προκαλεί έντονες αντιδράσεις. Ο Ευρωπαϊκός Συμβούλιο Οδικής Ασφάλειας προειδοποιεί ότι οι ΗΠΑ δεν απαιτούν συστήματα όπως αυτόματο φρενάρισμα ή προστασία πεζών, κάτι που η Ε.Ε. θεωρεί κρίσιμο για τη μείωση των τροχαίων. Αντίστοιχα, περιβαλλοντικές οργανώσεις καταγγέλλουν ότι "τερατώδη" pick-up και SUV θα μπορούσαν να πλημμυρίσουν την Ευρώπη, υπονομεύοντας δύο δεκαετίες προόδου σε θέματα ασφάλειας και εκπομπών CO₂.

Οι διαφορές στις δύο πλευρές του Ατλαντικού

Οι αμερικανικές προδιαγραφές εστιάζουν κυρίως στην προστασία των επιβατών, ενώ οι ευρωπαϊκές δίνουν έμφαση στην ασφάλεια των πεζών. Στις εκπομπές, οι ΗΠΑ είναι πιο αυστηρές στα οξείδια του αζώτου, ενώ η Ε.Ε. επικεντρώνεται στη μείωση του CO₂. Παράλληλα, οργανισμοί όπως το EuroNCAP στην Ευρώπη ή το IIHS στις ΗΠΑ θα συνεχίσουν να αξιολογούν τα οχήματα, επηρεάζοντας τη φήμη και τις πωλήσεις τους.

Τα ανοιχτά ερωτήματα

Αν τελικά οι προδιαγραφές εξισωθούν, παραμένουν κρίσιμα ζητήματα όπως αν θα ισχύσει και για οχήματα που κατασκευάζονται σε Μεξικό ή Καναδά; Κρίσιμο είναι και το πότε θα τεθεί σε εφαρμογή η αλλαγή, ενώ απορίας άξιον είναι τι θα συμβεί με τις εισαγωγές τις εισαγωγές μεταχειρισμένων. Τέλος θα μπορούν οι dealers να παραγγέλνουν ευρωπαϊκά μοντέλα που δεν πωλούνται στις ΗΠΑ, όπως diesel εκδόσεις;

Παρά τις ασάφειες, οι ειδικοί συμφωνούν ότι η προοπτική αυτή μπορεί να δημιουργήσει ευκαιρίες, ιδιαίτερα για τα αμερικανικά ηλεκτρικά μοντέλα που αναζητούν είσοδο στην ευρωπαϊκή αγορά. Η Cadillac, για παράδειγμα, βλέπει ήδη την επέκταση εκτός ΗΠΑ ως βασικό στόχο για την ανάπτυξη της γκάμας EV.

Η συζήτηση μόλις ξεκίνησε, αλλά αν οι ΗΠΑ και η Ε.Ε. καταλήξουν σε πλήρη αμοιβαία αναγνώριση προτύπων, το διεθνές εμπόριο αυτοκινήτων θα αλλάξει ριζικά – με συνέπειες για το κόστος, την ασφάλεια, το περιβάλλον και τις στρατηγικές των κατασκευαστών.