Η Σώτη Τριανταφύλλου είναι συγγραφέας. Και μεταφράστρια. Και υπεύθυνη σειρών βιβλίων σε εκδοτικούς οίκους. Και αρθρογράφος. Και πολuταξιδεμένη. Και περίεργη για όλα. Καλά όλα τα παραπάνω, αλλά έχει κι ένα χαρακτηριστικό που μας αρέσει ακόμα περισσότερο: λατρεύει την αυτοκίνηση. Ξέρει ότι τα αυτοκίνητα έχουν αλλάξει τις κοινωνίες μας. Ξέρει την κατάλληλη μουσική για ένα road trip και, όταν νοικιάζει αυτοκίνητο, νοικιάζει σακαράκα. Α, και λατρεύει τη Formula 1. ΄Ηταν η κατάλληλη για μια συνέντευξη με θέμα μόνο την αυτοκίνηση. Τώρα μας μιλάει ένας άνθρωπος που ιδανικά θα ήθελε να οδηγεί ένα αμερικέν θηριώδες pickup.
TG: Τι είναι αυτό που σε έκανε petrolhead;
Σ.Τ.: Τι πλάκα που χρησιμοποιείς αυτή τη νοσταλγική λέξη! Τα αυτοκίνητα έχουν γίνει αναχρονιστικά μαζί με τη βενζίνη, το πετρέλαιο και τους petrolheads. Όταν ήμασταν παιδιά, εμείς οι σημερινοί 60+, παίζαμε με αυτοκινητάκια: κάναμε συλλογή από μινιατούρες και ονειρευόμασταν ταξίδια σε ανοιχτούς δρόμους. Ένας από τους αγαπημένους μας ήχους ήταν το βρουμμμ. Αλλά βεβαίως, για να αναπτύξεις στενή σχέση με τα αυτοκίνητα, συντρέχουν ψυχικοί λόγοι: η επιθυμία για απελευθέρωση μέσω της ταχύτητας, η επιδίωξη του rush – και ο πειρασμός της φυγής, μια μορφή δρομομανίας.
TG: Τι επιλέγεις να οδηγείς αυτή την περίοδο και γιατί;
Σ.Τ.: Όταν βρίσκομαι στις ΗΠΑ, οδηγώ Chevy. Λαϊκές μάρκες και λαϊκά μοντέλα. Impala, SUV, Αlero, Corsica… Φέτος Mercedes SUV crossover του 2006 – αυτό ήταν διαθέσιμο. Δε μ’ αρέσει να βρίσκομαι στο τιμόνι flashy και fancy αυτοκινήτων: εκτιμώ τη Lexus, αλλά προτιμώ να οδηγώ Hyundai και οποιαδήποτε αξιόπιστη σακαράκα βρω μπροστά μου. Παλιότερα, όταν νοίκιαζα αυτοκίνητο στις ΗΠΑ, υπήρχε μια επιχείρηση ενοικιάσεων, η Rent a Wreck, που απευθυνόταν σε ανθρώπους σαν εμένα.
Θα μπορούσα να είμαι οδηγός αγροτικού ημιφορτηγού
TG: Πιστεύεις ότι το πρώτο σου αυτοκίνητο επηρέασε τον τρόπο που βλέπεις τα αυτοκίνητα;
Σ.Τ.: Το πρώτο ήταν 2CV και το δεύτερο Σκαραβαίος. Πιο κλισέ πεθαίνεις… Το πρώτο το αγόρασα καινούριο, το δεύτερο μεταχειρισμένο: ταξική και οικονομική υποβάθμιση ξανά και ξανά! Ναι, νομίζω ότι αυτή η νοοτροπία "no frills" σχετικά με τα αυτοκίνητα, και σχετικά με όλα τα άλλα, άρχισε από νωρίς. Θα μπορούσα να είμαι οδηγός αγροτικού ημιφορτηγού.
TG: Σε τι δρόμους απολαμβάνεις να οδηγείς;
Σ.Τ.: Όλες οι αγαπημένες μου διαδρομές είναι παράκτιες. Η διαδρομή από Σιάτλ μέχρι Σαν Ντιέγκο είναι συγκινητική για μένα. Φυσάει το αεράκι του Ειρηνικού. Δεν έχω πραγματοποιήσει τις περισσότερες διαδρομές που θα ήθελα, π.χ. τον γύρο της Ισλανδίας, τον Δρόμο του Μεταξιού, τον γύρο της Αυστραλίας.
TG: Αυτοκίνητο που αγάπησες αλλά δε θα ήθελες να το ξαναέχεις;
Σ.Τ.: Είχα μια Barchetta που αγαπούσα, αλλά δεν είναι το αυτοκίνητο που θα ήθελα τώρα. Στην πραγματικότητα, δε θέλω πια ιδιωτικό αυτοκίνητο με όλες του τις έγνοιες, τα έξοδα και τον αντίκτυπο στο περιβάλλον. Εδώ και πολλά χρόνια χρησιμοποιώ πολύ το τρένο και οδηγώ νοικιασμένα αυτοκίνητα. Γενικά πιστεύω πως αυτή είναι η καλοήθης και υπεύθυνη στάση στον σύγχρονο κόσμο.
TG: Σε μια κατάταξη σημαντικών εφευρέσεων σε ποια θέση θα έβαζες το αυτοκίνητο και γιατί;
Σ.Τ.: Πάντοτε οι εφευρέσεις και η τεχνολογία που σχετίζονται με την επιβίωση και την ευημερία του ανθρώπου είναι σημαντικότερες από τις μεταφορές, ακόμα κι όταν αυτές περιλαμβάνουν δημοκρατικά, ατομικά δικαιώματα. Οπωσδήποτε, η Mercedes-Benz και η Ford άλλαξαν τον πολιτισμό.
TG: Αν κάποιος ασχολείται με αυτοκίνητα, μηχανές κ.ά., τον συμπαθείς λίγο περισσότερο;
Σ.Τ.: Εξαρτάται από το πώς και το πόσο ασχολείται. Αν είναι fachidiot και δεν ασχολείται με τίποτε άλλο, συμπαθητικό δεν τον λες. Από την άλλη πλευρά, όταν κάποιος, λόγου χάρη, δεν οδηγεί αυτοκίνητο, μου φαίνεται αλλόκοτος. Οι μηχανές είναι διαφορετική περίπτωση: πολλοί άνδρες αναπτύσσουν αρρωστημένη σχέση με τη μοτοσικλέτα τους.
TG: Τι έχεις πάντα μέσα στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου που οδηγείς; Τι δεν αποχωρίζεσαι ποτέ στις διαδρομές σου;
Σ.Τ.: Παλιότερα είχα χάρτες: απορώ πώς ζούσαμε χωρίς Google maps. Tώρα δεν έχω τίποτα δικό μου στο ντουλαπάκι, διότι όλα τα αυτοκίνητα είναι δανεισμένα.
TG: Ποια ήταν η μεγαλύτερη απόσταση που έχεις διανύσει με αυτοκίνητο;
Σ.Τ.: Εννοείς μέσα σε μία μέρα; Ξέρω γω… 1.000 χιλιόμετρα; Έχω διανύσει πολλές εκατοντάδες χιλιάδες χιλιόμετρα, είμαι όχημα προς απόσυρση.
"Το ελεύθερο ταξίδι στους δρόμους του κόσμου έχει καταντήσει ένα τεράστιο μποτιλιάρισμα"
TG: Η πιο επικίνδυνη στιγμή που έζησες on the road;
Σ.Τ.: Δεν έχω υπάρξει ιδιαίτερα απερίσκεπτη. Αλλά, ως επιβάτις, ως συνοδηγός, έχω δει πολλές φορές τον χάρο με τα μάτια μου, π.χ. σε σήραγγα στις Βρυξέλλες τρέχοντας στο αντίθετο ρεύμα. Έχω γλιτώσει από διάφορες τρέλες, όπως οι περισσότεροι άνθρωποι.
TG: Μια αγαπημένη playlist για ταξίδια; Ποιους βασικούς τρεις καλλιτέχνες θα είχε μέσα;
Σ.Τ.: Canned Heat, Bruce Springsteen, Dr Feelgood. Μουσική που υπονοεί: Σκάσε και οδήγα.
TG: Αγαπημένη σου σκηνή ή/και ταινία με θέμα το αυτοκίνητο;
Σ.Τ.: Πολλές, πάρα πολλές αγαπημένες ταινίες: The Vanishing Point, Πέντε εύκολα κομμάτια, Christine, American Graffiti, Two-Lane Blacktop. Σ’ αυτή την τελευταία ταινία του Monte Hellman το όχημα είναι Chevy 150. Οι δύο κεντρικοί χαρακτήρες διανύουν τους γαλάζιους αυτοκινητόδρομους της αμερικανικής ενδοχώρας.
Πιο πολύ γράφω βιβλία με αυτοκίνητα, παρά διαβάζω
TG: Αγαπημένο βιβλίο με θέμα αυτοκίνηση/αυτοκίνητο;
Σ.Τ.: Προσφάτως διάβασα το The Art of Racing in the Rain του Garth Stein. Πολύ μελό. Κυρίως γράφω βιβλία με αυτοκίνητα παρά διαβάζω. Σοβαρολογώ. Να τα αραδιάσω; Όχι;
TG: Από τις χώρες που έχεις οδηγήσει σε ποια ήταν πιο εύκολα και σε ποια το πιο δύσκολο να κυκλοφορείς;
Σ.Τ.: Στην Αγγλία ήμουν αγχωμένη με την οδήγηση στα αριστερά. Σε μια περίσταση όπου είχε πυκνή ομίχλη και έβρεχε, μεταξύ Μπράιτον και Κορνουάλης, οδηγούσα με τη μύτη κολλημένη στο παρμπρίζ. Αλλά η εύκολη οδήγηση σε υπεραυτοκινητόδρομους είναι βαρετή – εννοείται.
TG: Μια παραξενιά που έχεις όταν οδηγείς; Τι δε σου αρέσει καθόλου;
Σ.Τ.: Δυσκολεύομαι να παρκάρω σε στενό χώρο όταν ακούω μουσική – σαν να μην μπορώ να κάνω δυο πράγματα μαζί: ΙQ ραδικιού. Επίσης, όπως λένε όλοι οι οδηγοί, δε με ενθουσιάζει να υπάρχει κάποιος δίπλα μου που να μου λέει "φρέναρε", "κοίτα δεξιά", "στρίψε εδώ, εδώ, εδώωωωω". Εξυπακούεται πως, όταν είμαι συνοδηγός, κάνω ακριβώς αυτό: σπάω νεύρα. Έχει τύχει οι οδηγοί να σταματήσουν και να μου δώσουν το τιμόνι για να γλιτώσουν από τις υποδείξεις μου. Ειλικρινά, έχει συμβεί ακόμα και με ταξιτζή. Αγανάκτησε ο άνθρωπος. Μια φορά που ο Νίκος Δήμου είχε γράψει ένα κομμάτι γι’ αυτό το είδος του συνοδηγού νόμιζα ότι το είχε γράψει για μένα.
TG: Ποιους θεωρείς πιο επικίνδυνους οδηγούς;
Σ.Τ.: Τους επιδειξιομανείς. Και τους πολύ νέους που δεν αναγνωρίζουν τον κίνδυνο. Γενικά οι Έλληνες, αν και έχουν βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, είναι δημόσιος κίνδυνος.
TG: Πώς φαντάζεσαι το μέλλον της αυτοκίνησης;
Σ.Τ.: Ας πάει στο καλό. Έχουμε καταστρέψει τον πλανήτη με τις υπερβολές και τις μανίες μας. Το ελεύθερο ταξίδι στους δρόμους του κόσμου έχει καταντήσει ένα τεράστιο μποτιλιάρισμα. Πλήθη, πλήθη…
Οι περισσότεροι δεν σκέφτονται την ηθική της οδήγησης
TG: Πώς θα νιώσεις αν στο άμεσο μέλλον τα αυτοκίνητα είναι μόνο αυτόνομα;
Σ.Τ.: Όλα αλλάζουν… Γιατί να μην αλλάξει και η αυτοκίνηση; Η τεχνολογία μάς έχει βοηθήσει πολύ, παρότι συχνά τη χρησιμοποιούμε με νοσηρό τρόπο. Αν δούμε το πράγμα φιλοσοφικά, η αυτόνομη οδήγηση είναι λάθος: χάνεις, κατά κάποιον τρόπο, τον έλεγχο της ζωής σου. Η οδήγηση, το πώς νιώθουμε τον δρόμο, είναι μια μεταφορά για το πώς επιλέγουμε να ζήσουμε. Αλλά βεβαίως οι περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν το αυτοκίνητο για να διεκπεραιώνουν τις καθημερινές τους δουλειές, δε σκέφτονται την ηθική και την πολιτική της αυτοκίνησης.
TG: Τι γνώμη έχεις για τον Elon Musk;
Σ.Τ.: Νομίζω ότι η απληστία είναι το χειρότερο ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Αλλά από τον τύπο δε λείπουν το καλό γούστο και το όραμα σχετικά με τα αυτοκίνητα.
TG: Παίρνεις περιοδικά αυτοκινήτων/βλέπεις petrolhead εκπομπές, π.χ. Rust Valley κ.λπ.;
Σ.Τ.: Έπαψα να διαβάζω περιοδικά αυτοκινήτου από τότε που έκλεισε το Fast Lane. Eίμαι αρχαία: ίσως δεν έχεις καν προλάβει το Fast Lane. To χάσμα των γενεών. Τα τελευταία τριάντα χρόνια ενημερώνομαι μόνο μέσω του διαδικτύου και, κυρίως, γύρω από αγώνες – λιγότερο γύρω από αυτοκίνητα του εμπορίου. Εκπομπές δε βλέπω, βλέπω αγώνες Formula 1.
TG: To dream garage της Σώτης;
Σ.Τ.: Αυτή είναι η αγαπημένη μου ερώτηση. Λοιπόν, έχουμε και λέμε: Oldsmobile F-88, Alfa Romeo 8C Spider, Bentley Continental GT, Jaguar XJS (πάρα πολύ κουλ), Chevrolet Camaro (σέξι), Ford Boss 302, Mustang (συμπυκνωμένη δύναμη), Corvette, Austin-Healey 3000, Pontiac Firebird, AC Cobra (προπάντων η Super Snake: 800 άλογα!). Σταματώ εδώ, δε συνεχίζω… Όχι, συνεχίζω: δεν ήταν τρομερό το Gullwing; Aναρωτιέμαι ποιος έχει Mercedes-Benz 300 SL Gullwing στο γκαράζ του. Πάντως, επειδή ξέρω πολλούς Αμερικανούς που έχουν στην ιδιοκτησία τους πολλά αυτοκίνητα, επαναλαμβάνω εδώ τα περί απληστίας. Το dream garage πρέπει να παραμένει dream, αλλιώς γινόμαστε γελοίοι.
* Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην έντυπη έκδοση του Top Gear Magazine που κυκλοφορεί στα περίπτερα